Τί είναι αλλεργία;

Η αλλεργία είναι το αποτέλεσμα μιας αφύσικα υπερβολικής αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού σε κατά τα άλλα αθώα περιβαλλοντικά ερεθίσματα που λέγονται αλλεργιογόνα.

Ποια ερεθίσματα είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν αλλεργίες;

Η έκθεση σε ακάρεα της οικιακής σκόνης, μύκητες, γύρεις δέντρων, φυτών και ζιζανίων προκαλούν αναπνευστική αλλεργία. Τρόφιμα όπως το γάλα, το αυγό, οι ξηροί καρποί, ψάρια και θαλασσινά, σιτηρά και ορισμένα φρούτα είναι τα κύρια αίτια τροφικής αλλεργίας. Τα συχνότερα αλλεργιογονικά φάρμακα είναι τα αντιβιοτικά, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη και τα αντιεπιληπτικά. Το δηλητήριο υμενόπτερων εντόμων (μέλισσες και σφήκες) προκαλεί πολύ συχνά αλλεργικές αντιδράσεις. Τέλος, οποιαδήποτε ουσία έρθει σε επαφή με το δέρμα μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα με συχνότερες το νικέλιο, το latex, οι βαφές μαλλιών, άλλα καλλυντικά κ.λπ.

Οι αλλεργίες εμφανίζονται σε οποιαδήποτε ηλικία;

Οι περισσότερες αλλεργίες εμφανίζονται στην παιδική ηλικία. Μπορεί να υποχωρήσουν σε κάποια χρονική περίοδο (π.χ. εφηβεία) για να επανέλθουν αργότερα στην ενήλικο ζωή, χωρίς να αποκλείεται η απ’ευθείας εμφάνιση σε αυτήν. Άλλωστε τρόφιμα, φάρμακα ή το δηλητήριο υμενοπτέρων μπορεί να είναι ανεκτό (να μην προκαλεί) αλλεργικά συμπτώματα για αρκετά χρόνια και ξαφνικά ο ασθενής να γίνει αλλεργικός. Δυστυχώς αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να προβλεφθεί με βεβαιότητα.

Οι αλλεργίες είναι κληρονομικές;

Οι αλλεργίες είναι πολυπαραγοντικά νοσήματα. Αυτό σημαίνει ότι ο συνδιασμός γενετικής προδιάθεσης και περιβαλλοντικών ερεθισμάτων προκαλεί τα συμπτώματα. Δεν μεταδίδονται γενετικά (όπως για παράδειγμα η μεσογειακή αναιμία) αλλά υπάρχει σαφής προδιάθεση τα παιδιά αλλεργικών γονιών να εμφανίσουν αλλεργίες. Αυτές σαφέστατα μπορεί να είναι άλλες από αυτές των γονιών τους.

Μπορώ να προβλέψω αν το παιδί μου εμφανίσει αλλεργικό άσθμα;

Δεν υπάρχει απόλυτος τρόπος πρόβλεψης. Φαίνεται όμως ότι αν έχει ή είχε ατοπική δερματίτιδα και ένας από τους δύο γονείς έχει αλλεργίες αναπνευστικού τύπου η πιθανότητα να εμφανίσει αλλεργικό άσθμα είναι περίπου 60%. Αν αντίθετα λείπει ένας από τους δύο αυτούς όρους η πιθανότητα πέφτει σε λιγότερο από 5%.

Έχω αλλεργική ρινίτιδα και κάθε φορά που έχω συμπτώματα λαμβάνω αγωγή. Αυτά τα φάρμακα αλλάζουν την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά τις αλλεργίες;

Όχι. Η φαρμακευτική αγωγή είναι συμπτωματική, καταπολεμά δηλαδή μόνο τα συμπτώματα της αλλεργίας. Αυτές  θεραπεύονται οριστικά μόνο με την ανοσοθεραπεία.

Με τσίμπησε μέλισσα και έπαθα αναφυλαξία. Ποιες είναι οι πιθανότητες να ξαναπάθω στο μέλλον;

Δε μπορεί να προβλεφθεί με ασφάλεια η ενδεχόμενη μελλοντική αντίδραση φαίνεται όμως ότι η πιθανότητα νέας αναφυλαξίας είναι πάνω από 50%. Αντίθετα, αν το τσίμπημα προκάλεσε μόνο δερματική κνίδωση η πιθανότητα αναφυλαξίας στο μέλλον είναι περίπου 10%

Πώς ξέρω ότι έχω τροφική αλλεργία και όχι δυσανεξία σε κάποιο τρόφιμο;

Η αλλεργία είναι άμεση ανοσολογική απάντηση που μπορεί να είναι επικίνδυνη για τη ζωή, επαναλαμβάνεται δε, κατά κανόνα, κάθε φορά που λαμβάνεται ακόμα και μικροποσότητα του τροφίμου. Στη δυσανεξία δεν εμπλέκεται το ανοσοποιητικό, η αντίδραση είναι συνήθως μόνο δερματική, ακολουθεί ώρες την κατανάλωση (συνήθως μεγάλης ποσότητας) και δεν είναι σταθερά επαναλαμβανόμενη. Η δυσανεξία στη λακτόζη οφείλεται στην αδυναμία του εντέρου να διασπάσει τα σάκχαρα του γάλακτος.

Ποια είναι τα πιο αξιόπιστα αλλεργικά τεστ;

Οι δερματικές δοκιμασίες νυγμού και ο ειδικός αιματολογικός έλεγχος ανιχνεύουν άμεσου τύπου άναπνευστικές και τροφικές αλλεργικές αντιδράσεις. Τα ενδοδερμικά τεστ είναι τα πιο ευαίσθητα για την φαρμακευτική αλλεργία και την αλλεργία σε υμενόπτερα. Οι δοκιμασίες επικόλλησης είναι οι πιο αξιόπιστες στη διερεύνηση τροφικών αντιδράσεων

Μπορεί τα κορτιζονούχα spray που λαμβάνω για το άσθμα μου να προκαλέσουν μακροχρόνιες παρενέργειες (οστεοπόρωση, διαβήτη, αναστολή ανάπτυξης κ.ά.);

Τα εισπνεόμενα spray που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του άσθματος είναι πολύ ασφαλή όταν χρησιμοποιούνται με ιατρικές οδηγίες. Αντίθετα, οι συνέπειες για την υγεία από τη μη χρήση των spray αυτών, και ουσιαστικά τη μη αντιμετώπιση του άσθματος, είναι τεράστιες.

Το παιδί μου έχει ατοπική δερματίτιδα και μου δόθηκε θεραπεία με κρέμες που έχουν κορτιζόνη. Μπορώ να την αποφύγω;

Η μόνη θεραπεία των εξάρσεων της ατοπικής δερματίτιδας είναι τα κορτιζονούχα σκευάσματα τα οποία, αν χορηγηθούν σύμφωνα με τις οδηγίες, δεν έχουν παρενέργειες. Από την άλλη, η συντήρηση της ατοπικής δερματίτιδας γίνεται κυρίως με δερμοκαλλυντικά προϊόντα. Ο συνδιασμός των δύο σε βάθος χρόνου βοηθάει στην ίαση και ενδεχομένως την ανακοπή της ατοπικής πορείας.

Τί είναι ανοσοθεραπεία;

Η ανοσοθεραπεία στοχεύει στον επαναπρογραμματισμό του ανοσοποιητικού με τέτοιο τρόπο ώστε ο ασθενής να έχει ανοχή, να δημιουργήσει δηλαδή μηχανισμούς (αντισώματα για παράδειγμα) που μπλοκάρουν την αλλεργία. Έτσι ενδεχόμενη νέα έκθεσή του στο ειδικό για αυτόν αλλεργιογόνο δεν είναι πλέον δυνατόν να του προκαλέσει συμπτώματα.