Το άσθμα αποτελεί σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα υγείας σε όλον τον κόσμο. Ένα ποσοστό 8-10% του πληθυσμού πάσχει από άσθμα και οι τάσεις παγκοσμίως είναι αυξητικές.

Το άσθμα ουσιαστικά είναι ένα «σύμπτωμα», όπως ο πυρετός ή ο πονοκέφαλος, που προκαλεί βήχα, συριγμό ή και δύσπνοια και οφείλεται στην παροδική στένωση των βρόγχων των πνευμόνων που έχει ως αποτέλεσμα τη δυσκολία, κυρίως, στην εκπνοή του αέρα. Σε αυτό το «σύμπτωμα» οι ιατροί πολλές φορές προσθέτουν προσδιορισμούς όπως βρογχικό άσθμα, αλλεργικό άσθμα, άσθμα άσκησης, μεταλοιμώδες άσθμα οι οποίοι προκαλούν σύγχυση στους ασθενείς. Οι προσδιορισμοί αυτοί κατά βάση περιγράφουν τα αίτια που οδηγούν τον ασθενή στην εμφάνιση της ασθματικής συμπτωματολογίας.

Το μεταλοιμώδες άσθμα είναι αποτέλεσμα λοίμωξης του αναπνευστικού, συνηθέστερα ιογενούς. Παρατηρείται κυρίως σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και ιδιαίτερα κατά την πρώτη χρονιά του παιδικού σταθμού. Σε όλες, ωστόσο, τις ηλικίες οι ιογενείς λοιμώξεις είναι το κύριο αίτιο ασθματικής κρίσης η οποία μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 6 εβδομάδες μετά την ίωση και αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως μπορεί να επιδεινωθεί τόσο που να χρειαστεί τελικά νοσηλεία στο νοσοκομείο.

Το αλλεργικό άσθμα οφείλεται στη φλεγμονή που προκαλούν στους βρόγχους τα αλλεργιογόνα. Η αλλεργική ρινίτιδα και το αλλεργικό άσθμα αποτελούν όψεις του ίδιου νομίσματος – το 40% περίπου των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να εμφανίσουν άσθμα ενώ το 90% των ασθενών με αλλεργικό άσθμα έχουν ταυτόχρονα και αλλεργική ρινίτιδα. Η αλλεργία και οι ιώσεις δεν αποκλείουν η μία τις άλλες. Αντίθετα σχεδόν πάντα συνυπάρχουν και τότε ο ασθενής εμφανίζει τα περισσότερα συμπτώματα και χρήζει ενδεχομένως και χρόνιας αγωγής.

Το άσθμα από άσκηση μπορεί να υπάρχει αυτόνομα ή στα πλαίσια του αλλεργικού άσθματος. Ουσιαστικά, το ερέθισμα που προκαλεί συμπτώματα είναι η σωματική άσκηση (ιδιαίτερα σε κρύο και ξηρό περιβάλλον) κάτι που είναι εντονότερο αν ο ασθενής έχει και αλλεργικό υπόστρωμα. Άλλα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν στους ασθματικούς οξεία κρίση είναι ατμοσφαιρικοί ρύποι και ο καπνός του τσιγάρου, συναισθηματικές αντιδράσεις (γέλιο, κλάμα, stress κ.ά.), η λήψη ασπιρίνης σε ορισμένους ασθενείς κ.ά.

Το άσθμα μπορεί να ξεκινήσει σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως η έναρξή του είναι κατά την παιδική. Συνηθίζεται να λέγεται ότι τα παιδιά ξεπερνάνε το άσθμα πριν την εφηβεία και αυτό είναι αλήθεια για περίπου τα μισά.  Δυστυχώς, δεν υπάρχουν δείκτες ή στοιχεία που να μπορούν να προβλέψουν με ακρίβεια ποιο παιδί θα ξεπεράσει και ποιο θα διατηρήσει το άσθμα του αλλά φαίνεται ότι το οικογενειακό ιστορικό και το ιστορικό ενδεχόμενης ατοπικής δερματίτιδας αποτελούν επιβαρυντικούς προγνωστικούς παράγοντες. Επίσης, αν και στους ενήλικες δεν ανευρίσκεται αλλεργικό υπόβαθρο τόσο συχνά όσο στα παιδιά, οι περισσότεροι ασθματικοί έχουν ευαισθητοποιήσεις σε ένα ή περισσότερα αλλεργιογόνα.

Η θεραπεία του άσθματος είναι πολλές φορές δύσκολη και πολυεπίπεδη. Στη βάση της βρίσκεται η χρήση φαρμάκων όπως των εισπνεόμενων βρογχοδιασταλτικών και των κορτικοειδών η οποία καθορίζεται από τον ιατρό ο οποίος συνεκτιμά το ιστορικό, τη βαρύτητα και τη σπιρομέτρηση του ασθενούς του. Χρειάζεται τακτική παρακολούθηση προκειμένου εγκαίρως να προσαρμόζεται η αγωγή και να αποφεύγεται τόσο η λιγότερη όσο και η περισσότερη αγωγή. Επίσης σε περίπτωση αλλεργικού υποστρώματος η ανοσοθεραπεία προσφέρει σημαντικότατα πλεονεκτήματα και πρέπει σε κάθε περίπτωση να γίνεται προσπάθεια εφαρμογής της. Τέλος, εξαιτίας της συνύπαρξης κατά κανόνα με την αλλεργική ρινίτιδα δε θα πρέπει ποτέ να παραμελείται η ταυτόχρονη αντιμετώπισή της. Το άσθμα στις περισσότερες περιπτώσεις είναι χρόνιο. Με την κατάλληλη αγωγή όμως ο ασθενής συνεχίζει την καθημερινότητά του χωρίς περιορισμούς διατηρώντας τη νόσο του χωρίς εξάρσεις.