Σε πολλές περιπτώσεις, το τρόφιμο δεν προκαλεί αντίδραση άμεσα, δηλαδή μέσα σε το πολύ 2 ώρες, αλλά αυτή παρατηρείται μετά από κάποιες ώρες από την κατανάλωσή του. Αυτή η καθυστέρηση συμβάλλει στο να μην υποπτευθεί ο ασθενής το τρόφιμο ως αίτιο των συμπτωμάτων του και να συνεχίζει την κατανάλωση χωρίς περιορισμούς. Οι κυριότερες νόσοι αυτού του τύπου στα παιδιά είναι η αλλεργική πρωκτοκολίτιδα και η τροφικά εξαρτώμενη ατοπική δερματίτιδα ενώ στους ενήλικες το σύνδρομο FPIES (food protein induced enterocolitis syndrome – σύνδρομο εντεροκολίτιδας εξαρτώμενο από τρόφιμα).
Η αλλεργική πρωκτοκολίτιδα είναι ιδιαίτερα συχνή νόσος της βρεφικής ηλικίας, αφορά δηλαδή σε παιδιά ηλικίας κάτω του έτους. Εκδηλώνεται με βλέννη και αίμα στα κόπρανα και κατά κανόνα οφείλεται στο γάλα αγελάδας και λιγότερο στο ρύζι, τη σόγια ή τα σιτηρά.
Η ατοπική δερματίτιδα είναι συχνότερη και επίσης εμφανίζεται κυρίως σε βρέφη ηλικίας λιγότερο του ενός έτους, μπορεί και από το πρώτο δίμηνο. Αν και η συσχέτιση με τρόφιμα δεν είναι πάντα απαραίτητη, σε πολλές περιπτώσεις ανθεκτικής στην αγωγή νόσου ή σε περιπτώσεις εξάρσεων χωρίς σαφές αίτιο, η πιθανότητα τροφικής αλλεργίας πρέπει να διερευνάται. Κυριότερα τρόφιμα είναι το γάλα αγελάδας, τα σιτηρά, το αυγό κ.ά.
Το σύνδρομο FPIES δεν είναι ιδιαίτερα συχνό, παρατηρείται όμως τελευταία τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά. Εκδηλώνεται με επαναλαμβανόμενους εμέτους και ενδεχομένως διάρροιες που ακολουθούν 4-6 περίπου ώρες την κατανάλωση του τροφίμου. Χρειάζεται οπωσδήποτε να βρεθεί το υπεύθυνο τρόφιμο και να απομακρυνθεί από τη δίαιτα διότι ο ασθενής μπορεί να αφυδατωθεί και να χρειαστεί νοσηλεία σε ενδεχόμενη νέα κατανάλωση.
Η διάγνωση των παραπάνω νόσων (καθώς και πολλών άλλων νόσων καθυστερημένου τύπου) διαφέρει από αυτή που περιγράφηκε για τις αντιδράσεις άμεσου τύπου. Εδώ κύριο ρόλο παίζουν οι δοκιμασίες επικόλλησης. Τα δερματικά τεστ νυγμού και ο αιματολογικός έλεγχος γίνονται μόνο προληπτικά ενόψει της επαναχορήγησης του τροφίμου και όχι για τη διάγνωση ενδεχόμενης αλλεργίας. Τόσο η αλλεργική πρωκτοκολίτιδα όσο και η τροφοεξαρτώμενη ατοπική δερματίτιδα είναι καλοήθεις νόσοι και τα παιδιά μετά από χρονικό διάστημα που ποικίλει (συνήθως στα πρώτα γενέθλια), και αν έχουν προηγηθεί οι κατάλληλοι θεραπευτικοί χειρισμοί, μπορούν να καταναλώσουν το τρόφιμο χωρίς συνέπειες.
